Niestety w taki sposób za remont zabiera się większość z nas. I to wielki błąd, bo ten remont kończy się wtedy kredytem i/lub depresją, bo nie wiadomo skąd wziąć pieniądze na dokończenie. Jeśli myślicie, że do oszacowania budżetu remontowego łazienki wystarczy zerknąć pobieżnie ile kosztuje metr kwadratowy płytek i umywalka w gazetce z marketu to bardzo się mylicie. Oszacowanie potrzebnego budżetu jest możliwe dopiero po uzgodnieniach projektu, wyliczeniach potrzebnych materiałów a i tak wymaga żelaznej dyscypliny i determinacji, by się z nim kompletnie nie rozminąć. A mimo wszystko i tak na końcu się okaże, że wydaliście 20-30 % więcej, jeśli je mieliście a jeśli nie to, że tych 20-30 % wam na dokończenie zabrakło. Jeśli musicie sobie radzić sami, poświęćcie na to dużo czasu. Oszczędzi Wam to sporo nerwów. Możecie skorzystać z  kalkulatora budowlanego.

Teoretycznie tak, bo po podsumowaniu pojedyncze oszczędności mogą przełożyć się na duże kwoty. Ale czy naprawdę tak jest? Jest praktycznie niemożliwe, by zawsze kupić wszystko za najkorzystniejszą cenę, a jednocześnie nie narazić się na złą obsługę, ukryte koszty, czy przedłużający się czas dostawy. Jeśli w efekcie będziecie musieli poświęcić dwa razy więcej swojego czasu na poszukiwania, tracić nerwy na wyjaśnienia, a w końcu szukać gdzie indziej, to raczej trudno mówić o oszczędnościach. To oczywiście zawsze może się zdarzyć ale zdarzyć, jeśli natomiast założycie sobie wyszukiwać ceny, które są znacznie niższe niż gdzie indziej z bliżej nieuzasadnionych powodów, to kłopoty niemal pewne. Jeden powie, że zaoszczędził 100 zł a drugi, że  stracił, bo w tym czasie gdy wyszukiwał tej oszczędności mógł zarobić 300 zł. W tym micie rozprawiamy się z różnicami w cenach tych samych produktów (dokładnie tych samych) o cenach produktów różnych czy o cenach usług, można by zaś, napisać książkę. Tu nie mam niestety dla Was dobrych rad. Jeśli wybieracie najtańszego fachowca możecie być niemal pewni, że oferuje nam kiepską usługę ale nie macie najmniejszej pewności, że ten droższy będzie lepszy. I niestety dopóki się nie przekonacie na własnej skórze, to się nie dowiecie. Niektórzy fachowcy, bowiem doszli do prawdziwej perfekcji w sprawianiu wrażenia, że wiedzą o czym mówią ale ich wiedza teoretyczna, bynajmniej nie przekłada się na praktyczną. Najwięcej pomaga w wyborze polecenie ale i ono nie jest pozbawione wad. Każdy bowiem ma nieco inne oczekiwania czy przekonania na temat fachowego wykonania pracy. Jesteśmy bardzo kreatywnym narodem. Na zachodzie pracę rąk wymagającą specjalistycznych umiejętności bardzo się wysoko ceni. I łatwo z rynku wypaść, bo nikt nie będzie płacił dużo za byle co. U nas co drugi Polak to fachowiec. A każdy kto ma zmysł techniczny, z łatwością prześlizguje się przez różne zawody zależnie od tego na co jest większe akurat zapotrzebowanie i co się lepiej opłaca. Murarz zostaje dekarzem, malarz elektrykiem a glazurnik hydraulikiem. No problem. Klienci też mocno na to wpływają, bo zatrudniając ekipę wykończeniową chcą i malarza i glazurnika, elektryka i hydraulika i najlepiej wszystko w jednym....  bo taniej ;)

Tak całkiem za darmo, to on nie jest. Powstał pomysł, który miał na celu zwiększenie sprzedaży i gdyby jej nie zwiększał a generował stratę szybko by z niego zrezygnowano. O ile w przypadku kuchni to absolutnie podstawowe narzędzie pracy, bo jak inaczej sprzedać meble? O tyle w salonie płytek pozwala sprzedać płytki nieco drożej niż w internecie a przy okazji też armaturę, sanitariaty i inne dodatki. To znakomite narzędzie do tego byśmy w natłoku decyzji przestali liczyć i otworzyli kieszenie. Jest projekt i wszystko co do niego użyte do kupienia w jednym miejscu. Czego chcieć więcej? I nawet jeśli świadomie nieco przepłacamy, to cenimy sobie tę wygodę. Jeśli jednak się uprzemy, żeby sprawdzić każdą cenę w internecie, to potrzebujemy naszego projektu a jeśli salon ma nam go dać to zechce zapłaty. A tym samym projekt przestanie być za darmo.

Skąd w ogóle wziął się ten mit? Ano stąd, że postperelowskie fabryki mebli to były nieekonomiczne molochy, które zatrudniały więcej ludzi niż produkowały mebli. Zdarzało się, że z czasem przechodziły transformację ale raczej systematycznie upadały lub na ich bazie tworzyły się małe, sprawnie działające zakłady. Standardy jakościowe mebli produkowanych w polskich fabrykach były bardzo wysokie, każdy zna przykłady dawnych egzemplarzy produkcyjnych i widział jak trwale i solidnie zostały wykonane. Tych standardów nie dało się odtworzyć w małych zakładach. Nie było zresztą takiej potrzeby, bo statystyczny Polak chciał mebli tanich, które mógłby częściej wymieniać. A potrzeby meblowe były ogromne.  Sprzedawało się więc wszystko. Polacy po latach oglądania regałów i meblościanek na wysoki połysk zapragnęli czegoś prostszego, bardziej nowoczesnego i kolorowego. Tak rozpoczął się sukces firmy BRW, która zaczynała od sprzedaży trzy kolorowych segmentów, o różnych wymiarach, które można było ze sobą dowolnie zestawiać. Tak więc część małych zakładów poszło w stronę standaryzacji i rozwoju, produkując coraz więcej, unowocześniając linie produkcyjne i proponując klientom tzw. systemy meblowe a tym samym namiastkę wpływania na to jak meble się w ich domu zaprezentują i jakie potrzeby zaspokoją. Druga część poszła w stronę produkowania pod indywidualne zamówienie.

Dziś widzimy, która droga była słuszniejsza. O ile zakłady produkujące standardowe meble rozwijały się mniej lub bardziej, te od mebli "na wymiar" stopniowo ograniczały zatrudnienie do bardzo wąskiego grona najpotrzebniejszych pracowników. I wtedy pojawiła się nisza. O ile Polacy  pokochali meble systemowe do pokoi, które można było dowolnie porozstawiać a jednocześnie do siebie "pasowały" o tyle w niewielkich kuchniach, które zwykle wymagały narożnika, nie chcieli zaakceptować standardu 2,60mb, który gwarantował wolne przestrzenie, zamiast dopasowanej do centymetra pełnej zabudowy. Jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać studia mebli kuchennych, początkowo najwięcej było tych importowanych marek, które już zęby zjadły w branży a Polacy jak to Polacy, przyszli, obejrzeli, zrobili projekt i poszukali taniej u stolarza.

I tu urodził się mit, że u stolarza taniej.

No wtedy to jeszcze nie był mit, bo rzeczywiście było taniej. Ceny w studiach były dla przeciętnego Polaka kosmiczne. Ale uzasadniały je wyższe koszty produkcji w Niemczech czy Włoszech, zastosowane drogie akcesoria, koszty utrzymania ekspozycji itd. W każdym razie przestrzeń cenowa była duża. Można było się zmieścić robiąc "podobną" kuchnię w cenach targowych, kiepsko wykonaną i źle zaprojektowaną ale też robiąc solidny mebel o klasie rzeczywiście zbliżonej do tych "markowych". Ale hossa nie trwała długo. "Stolarze" kuchenni, zaczęli mieć problem z utrzymaniem pracowników, bo każdy kto trochę liznął tematu wolał działać sam i zarabiać więcej. Na rynku zaczęło być tłoczno a wyższa półka zaczęła się obniżać. Studia firmowe również zaczęły wprowadzać elementy polskie, tańsze, najpierw by dopasować standardowe wymiary a z czasem w całości robiono meble na miejscu a o markach wszyscy dawno zapomnieli. Aż zrobiło się tak tłoczno, że powstał chaos, którego nie rozumie już żaden uczestnik zabawy w meble na wymiar, ani stolarz, ani architekt, ani klient.

Ponieważ to, że tak trudno porównać ceny kuchni na zamówienie sprawiło, że pod tym zjawiskiem ukryli się zarówno solidni rzemieślnicy jak i pracownicy pogotowia klepiący meble w garażu po godzinach.

Co innego dorobić kilka tysięcy złotych do pensji, a co innego, za kilka tysięcy uzyskanych z marży na materiałach, utrzymać firmę, pracowników i siebie. Niestety rynek ten pozostaje niejednorodny nadal i pewnie pozostanie jeszcze na długo. Co prawda garażowych Kaziów coraz mniej, ponieważ klienci mają wyższe wymagania, oczekują jakości, wiedzy o akcesoriach, projektu komputerowego itd ale rynek trapi inna bolączka. Marże są już tak niskie, że odbija się to na jakości nawet tych, którzy umieją i chcieliby robić solidnie. Coraz trudniej wygenerować za swoje usługi marżę, która będzie adekwatną zapłatą za koszty i pracę.

A mit, że u stolarza taniej rozszalał się na tyle, że teraz klienci oczekują mebla na zamówienie tańszego niż z masowej produkcji !!!  

I co dziwne często stolarzom udaje się utrzymywać swoje ceny w granicach zbliżonych do cen w sieciówkach. Choć to teoretycznie nie realne, zważywszy na moce negocjacyjne cen zakupu materiałów, jakie mają rynkowi potentaci w porównaniu z pojedynczym stolarzem, że litościwie nie wspomnę o czasie i kosztach wyprodukowania szafki dla jednego klienta, a szafki w setkach tysięcy egzemplarzy. Nie dziwcie się więc, gdy na pytanie o cenę stolarz zapyta Was a za ile sztuk?

Podsumowując.

Meble u stolarza powinny kosztować więcej niż zestaw z wszystkim znanego sklepu na literę I. A jeśli uda się je zamówić taniej to nie spodziewajcie się cudów, bo stolarz po prostu musiał gdzieś poszukać oszczędności chyba, że zrobił Wam kuchnię z odpadów ;) W tym kontekście meble z I będą mieć tę przewagę, że choć są mało satysfakcjonującej jakości to przynajmniej spodziewanej. A szkoda, bo jednak stolarstwo w Polsce ma długą tradycję i powinno się rozwijać. Powinniśmy indywidualizować swoje przestrzenie, cieszyć się ogromem wzorów i kolorów do wyboru, meblami idealnie wkomponowanymi w przestrzeń, dopasowanymi dokładnie do naszych potrzeb ale najwyraźniej wciąż nas na to nie stać.

Bardzo logicznym wydawało by się, że im więcej kupisz w jednym miejscu tym więcej zaoszczędzisz. Dla sprzedawcy to opłacalne, bowiem sprzedając więcej może na poszczególnych elementach zarobić mniej, przy podobnych kosztach obsługi. Nie dotyczy to jednak sprzętu agd do zabudowy kupowanego w studiach kuchni. Rynek agd jest dla mnie niepojęty, nie wiem kto na nim zarabia, i w którym miejscu, wiem natomiast, że liczy się tu przede wszystkim ilość i to ilość ogromna. Ilość jakiej niestety nie jest w stanie wygenerować studio kuchni. Marże handlowe na agd są bowiem bardzo, bardzo małe rzędu 1-2 %. Owszem są studia, które tego sprzętu sprzedają sporo ale nie na tyle, żeby z samego obrotu wygenerować warty obsługi zysk. A co dopiero dając upust swoim klientom za transakcję łączoną. Dlatego producenci agd zastosowali pewien trik, który pozwala wygenerować większą marżę. Otóż wprowadzili drobne zmiany do poszczególnych modeli, przeznaczyli je wyłącznie na rynek meblowy, zmienili nazwę modelu i przy okazji cenę. Dzięki temu klient myśląc, że otrzymuje produkt lepszy i porównując jego cenę w internecie (firmy dbają by w internecie w wyszukiwarkach pojawiała się cena tak zwana gazetkowa) spodziewa się dobrego zakupu zwłaszcza, że zwykle udaje mu się wytargować jakiś upust, o jaki trudniej w tradycyjnym sklepie. Mając bowiem marżę 20-30 % studio jest bardziej skłonne do negocjacji. To zrozumiałe. Owszem jest kilka firm, które produkują sprzęt nie tylko pozornie ale rzeczywiście przewidziany pod zabudowę, sprzęt wyższej klasy, droższy i lepszy. Ale jest to jasna strategia marketingowa firmy. W przypadku tańszych marek, linie dla studiów to na ogół tylko chwyt marketingowy, pozwalający sprzedać niemal identyczny produkt za wyższą cenę. Najbardziej opłacalną opcją jest skompletowanie sprzętu w jednym miejscu. Choć wymaga trochę zachodu, wybrawszy zestaw z pełnej oferty modeli, łatwo nam porównać łączny koszt zakupu sprzętu wraz z kosztami dostawy, montażu czy warunkami gwarancji. Przy zakupie całego sprzętu w jednym miejscu zwykle udaje się coś jeszcze wynegocjować.

"Goździkowa" to przeciętna Polka, zachowawcza, tradycjonalistka, która została wylansowana w reklamie przeciwbólowego farmaceutyku i ochrzczona tak po to, by prawdopodobnie dać odpocząć biednemu "Kowalskiemu". I tak, jak oryginalnie i nieprzeciętnie, sposobem Goździkowej radzenia sobie z bólem głowy jest wzięcie tabletki, tak i wnętrza Goździkowej są równie niepowtarzalne... Co więc dziś wybrałaby Goździkowa, gdyby urządzała swoje deweloperskie M3? Zdecydowanie szary gres na podłogi w przedpokoju i kuchni, meble w białym, lakierowanym na połysk mdf-ie, dębową deskę, panel albo płytkę imitującą deskę na resztę podłóg, jasne duże płytki do łazienki, względnie kafelki metro, ewentualnie gres drewnopodobny lub... szary gres. Meble, poza kuchnią, łazienką i wnękami do zabudowy, gotowe z sieciówek w kolorach biel, jasne po średnie drewno, szarość.

Brzmi znajomo? Prawda, że oryginalnie?

I wiecie co? Nie ma w tym nic złego, jeśli urządzacie się sami. To naprawdę bezpieczna baza i trudno popełnić tu gafę. Na oryginalność zaś można postawić puszczając wodze fantazji w dobieraniu tych elementów wystroju, które potem można zmienić łatwiej, niż skuwać płytki czy demontować podłogi. Można szaleć z tapetami, tkaninami poduszek lepiej niż kanap (poduszki wymienić znacznie taniej). Można wymyślić i zrealizować własne pomysły na ciekawą okładzinę ścienną, kolory farb, motywy itd. Przytachać nikomu innemu niepotrzebny staroć i pozbawić go politury lub potraktować zupełnie odjechanym kolorem. Wyeksponować nasze zbiory kolekcjonerskie, pokazać zainteresowania. W cenie jest wszystko, co nada wnętrzu charakter osobisty i indywidualny mieszkańców. Nie wszyscy oczywiście mają potrzebę bycia posiadaczem oryginalnych wnętrz, a popularna zachowawczość sprawia, że czują się bezpieczniej ale przyznacie sami, że pomiędzy Goździkowymi nie zaszkodziłoby odrobinę awangardy.

Jeśli zatrudniasz projektanta, to zastanów się czy nie szkoda trochę wydanych pieniędzy na rozstrzyganie takich dylematów: która szarość jest bardziej szara? Wymagaj trochę więcej. Może chcesz wnętrza, które są przytulne, a może takie, które sprawiają wrażenie luksusowych, może idealnie rozplanowane i proporcjonalne, a może bardziej nonszalanckie czy ekstrawaganckie. Może jasne i monochromatyczne a może multikolor to jest coś, co dostroi się do Twoich wibracji? Uwierz, że "niestandardowo" nie wyklucza możliwości, że wnętrze będzie Ci się podobać i będziesz się w nim dobrze czuć. Otwórz się na szersze spectrum możliwości. Nie martw, że nie będzie u Ciebie jak u Goździkowej ;)

Powstawanie projektu, to wielogodzinne omawianie koncepcji, próby przelewania tego wszystkiego w jakiś zarys, wielogodzinne ślęczenie nad każdym detalem, pochłaniające mnóstwo czasu rengerowanie, obróbka w photoshopie, by wyglądało jak real, a na koniec prezentacja klientowi i.... tylko kilka zmian. Po czym zabawę zaczynamy od nowa. Bo może się wydawać, że dwie minuty zajmie zmiana paru kolorów, kilku detali, pokazanie kilku różnych wersji ustawienia mebli. To ciężka praca, wymagająca łączenia wizji artystycznej, umiejętności technicznych, wiedzy praktycznej, rozeznania na rynku, znajomości trendów. Wiadomo, że cały ten proces, (no może bez wizualizowania go na sprzęcie tylko we własnej głowie), bez pomocy projektanta trzeba będzie wykonać samemu. Ale .... czy zaprojektowanie wszystkiego od a do z jest konieczne? Przecież stosowanie metody prób i błędów, doświadczanie, to nic innego jak nauka i wiedza, która z nami pozostanie. Po latach w zawodzie myślę, że idealne, skrojone na miarę wnętrza powinno się pozostawić dla ludzi bez wyobraźni ;)

Owszem bywają wnętrza problematyczne, wymagające rozwiązań niestandardowych, poza które ciężko pójść dalej. Może pojawić się trudny do rozstrzygnięcia dylemat, konieczność podjęcia trudnych decyzji. Wtedy wizualizacje są nieocenione. Inaczej pozostaje nadzieja, że wyobrażenie nie nabije sobie tęgiego guza w zderzeniu z rzeczywistością. One naprawdę rozjaśniają w głowie. Pomagają ocenić proporcje, funkcje i rozłożenie kolorów. Projektant może to widzieć, pomachać rękami, przed wysilającym bezskutecznie wyobraźnię inwestorem ale dopiero obraz przemawia do wyobraźni. Wizualizacja to narzędzie przynoszące rozstrzygnięcie. Oszczędza czas i kieszeń. Bazowanie wyłącznie na wyobraźni to jak poleganie na przeczuciu, gdy obok leży mapa. Można zapytać o drogę, jechać na czuja, jednak przyznacie, że co mapa to mapa. Dziś są dostępne bardzo tanie lub nawet bezpłatne narzędzia, dzięki którym można spróbować samemu. Ale wiadomo różnie to bywa z chęcią, możliwością czy umiejętnością korzystania z dostępnych możliwości.

 Z moich doświadczeń wynika, że jest kilka kategorii inwestorów (dla wyjaśnienia inwestor to ten, który sponsoruje realizację projektu):

Generalnie po latach współpracy z różnymi kategoriami inwestorów zawsze najlepsze efekty udawało się osiągnąć tam, gdzie projektant nie był traktowany jak wyrocznia ale też nie z takimi, co to z uporem maniaka ignorowali wszelkie wskazówki. 

Moja rada. Jeśli stoicie przed, bądź co bądź, karkołomnym wyzwaniem jakim jest urządzanie, budowa czy remont, walczcie sami dopóki czujecie się na siłach. Jeśli poczujecie, że coś was przerasta powierzcie to ludziom, którzy zjedli na tym zęby. Natomiast nie okazujcie się kompletnymi ignorantami, pozwalając sobie dobierać obrazki na ściany, pościel czy poduszki na kanapę. Możecie poprosić o inspirację, czy poradzić się, gdzie można coś ciekawego kupić, ale bez minimalnego choćby wkładu własnego, wasze mieszkanie nie będzie waszym. Jak więc będziecie czerpać z niego energię, przyjemność obcowania nie czerpiąc satysfakcji z własnego udziału w urządzaniu go? Nie chcecie chyba czuć się jak w muzeum, gdzie będziecie się obawiali dotykać eksponatów i zmieniać cokolwiek żeby nie naruszyć idealnej kompozycji. I choć będzie Wam się początkowo podobało, prędzej czy później, poczujecie się w nim jak w za ciasnych butach.

I trochę o tym TEŻ będzie ten blog. Będę pokazywać z jakimi problemami inwestorzy zmagają się na co dzień. I jak udaje się je rozwiązywać. Ostrzegam, że nie będzie tu designerskich inspiracji kosztujących wielokrotność pensji przeciętnego zjadacza chleba. Nie będzie też wymuskanych wizek, których wykreowanie kosztuje czasem niewiele mniej czasu i pracy niż urzeczywistnienie ich. Ma być zwyczajnie, swojsko, dla ludzi. Bez zadęcia. 

Ale będzie też o projektowaniu czego więcej niż własnego otoczenia. Będzie o projektowaniu życia głównie.

I teraz przykład, pomagający ocenić czy takie wsparcie jest potrzebne.  Inwestor wiedział wszystko, jaka linia zabudowy, jakie ułożenie mebli, rozmieszczenie urządzeń, jakie kolory. Nie wiedział tylko jak je zestawić. Wymogiem było jeszcze, że ściany komina mają być obudowane tym samym materiałem co meble. I poprosił o pokazanie kilku możliwości:

I jak sądzicie, może się przydać takie zobrazowanie możliwości? Przy ocenie weźcie pod uwagę, że było tu bardzo niewiele zmiennych i większość ograniczeń nie podlegających zmianom.

Czy to będzie naprawdę dziwne, gdy znów napiszę : to zależy? Pytanie, od czego zależy to najbardziej. Otóż na to odpowiedź jest dość klarowna: od momentu, w którym inwestor się znajduje. Czy to mały remont dawno zamieszkałego mieszkania, czy inwestycja na etapie budowy, to ZAWSZE jest odpowiedni moment. Oczywiście im wcześniej tym lepiej. Na etapie budowy, projektuje się na podstawie planów. Można wtedy szukać jak najlepiej rozmieszczonych funkcji poszczególnych pomieszczeń, wpływać na ściany działowe i przypilnować, by deweloper usunął swoje błędy, które pozbawiają nas jakiejś funkcjonalności w przyszłym lokum. Taka współpraca trwa długo, ciągnie się ale efekt jest zawsze udany, przynajmniej dla inwestora;) 

Nic straconego jednak, gdy poruszamy się w pewnym stanie zastanym. Często bywa, że pewne prace są już rozpoczęte, pewne decyzje podjęte, a inwestor nie bardzo zadowolony, lub niepewny co z tym dalej począć. Bywa, że część pomieszczeń czekała na fundusze i była zaczęta ale nie została dokończona W międzyczasie zmieniła się moda, koncepcja i trzeba szukać rozwiązań, które zapewnią charakter, świeżość i spójność, z tym co już jest. Podobnie rzecz ma się do pomieszczeń remontowanych, gdzie mamy jakieś ograniczenia nie do przerobienia i trzeba się dostosować do istniejących warunków. Naszym wspólnym zadaniem staje się odnalezienie opcji jak najbardziej optymalnej, kompromisu, który zaspokoi oczekiwania bez demolki i nadwyrężenia budżetu. 

Czy nie można sobie z tym poradzić samemu? Ależ można! Przy odrobinie wyobraźni, czasu i cierpliwości do panów Kaziów, którzy zawsze wiedzą jak trzeba zrobić, żeby się jak najmniej narobić;) Można też radzić się w sklepach, tam pomogą wybrać płytki, lampę czy piekarnik. Sprzedawcy się znają i wiedzą dobrze czego potrzebujemy, czy będzie nam to służyło i pasowało do całej reszty. Im przecież wcale nie zależy byśmy kupili to, za co dostaną najwięcej prowizji;)

To oczywiście żart ale i rzeczywistość. O ile projektant z inwestorem grają w jednej drużynie, o tyle sprzedawcy mają zgoła inny interes, o czym inwestorzy, jakby zmęczeni tymi wszystkim decyzjami, są niebywale skłonni zapominać i chętnie poddają się umiejętnym manipulacjom handlowców, byle kolejny etap mieć już za sobą ;)

Wśród potencjalnych klientów, czyli wszystkich posiadaczy dachu nad głową, pokutują dwa skrajne przekonania na temat kosztów projektowych. Skrajniejsze nawet, niż ogromny przedział cenowy, jaki rzeczywiście występuje w branży. Otóż klienci na ogół myślą: po pierwsze, że to kosztuje fortunę a stać na to najbogatszych, albo nie kosztuje nic, bo i co to za wysiłek, ot kilka minut ustawiania gotowych brył w programie komputerowym. 

W dzisiejszym wpisie chciałabym odczarować kilka mitów na ten temat. Wspomniałam już, że zróżnicowanie cen jest ogromne. Od darmowych programów niektórych producentów, w których można stworzyć prosty projekt nawet samodzielnie lub z pomocą zatrudnionego w salonie projektanta, na ogół za darmo, przez darmowe lub niedrogie projekty mebli indywidualnych, po niezwykle zróżnicowane jakością i ceną projekty architektoniczno-wykonawcze z wizualizacjami wszystkich elementów wyposażenia od podłóg po sufity. I tak jak cena, tak i projekt projektowi nie równy. I tak klient na każdy z nich, jest inny. 

Jest oczywistą sprawą, że nabywca mebli kuchennych w słynnej firmie na literę I, nie zapłaci kilku tysięcy za projekt tychże, podczas, gdy tyle przeznacza na same meble. Jednak, gdy budżet na urządzenie wynosi dwieście, trzysta tysięcy czy więcej, to cena za dobry projekt w kwocie dziesięć, dwadzieścia tysięcy nie wydaje się być wygórowana. Dobry projekt spokojnie te pieniądze zaoszczędzi, choćby na uniknięciu błędów. Skupmy się jednak na niższym przedziale cenowym, w moim odczuciu przez Polaków zdominowanym. Powiedzmy, że na urządzenie przewidziany jest jakiś budżet, meble chcemy jednak dopasowane do naszych potrzeb a zatem zindywidualizowane, mamy jakieś wyobrażenie o tym, jak chcemy, by nasz dom wyglądał i potrzebujemy fachowego wsparcia by to osiągnąć. Przy takich założeniach kilka czy kilkanaście tysięcy na projekt to kwota, którą uznajemy za taką, którą lepiej przeznaczyć na elementy wyposażenia. Nie będziemy więc mieć projektanta do pełnej dyspozycji, który po zdawkowych wskazówkach domyśli się czego tak naprawdę chcemy i bez zadawania miliona pytań, zmuszania do podejmowania decyzji, stworzy nam wnętrza wprost wyjęte z naszej wyobraźni. Nie dostaniemy wizualizacji tak realistycznych, że trudno je odróżnić od rzeczywistych fotografii a prace elektryków, hydraulików, parkieciarzy, glazurkarzy itd. nadzorować będziemy musieli sami. Przeznaczając jednak kilkaset złotych możemy liczyć na projekt i wizualizacje pozwalające wyobrazić sobie efekt, proporcje i kompozycję planowanych elementów wyposażenia, połączenia i rozmieszczenie kolorów, doradztwo w zakresie materiałów, kolorów, rozwiązań. Oczywiście, że można się bez tego obejść. Wiele osób, nawet gdyby im zapłacono, nie oddałoby przyjemności urządzania własnego domu samemu i po swojemu. Jednakże wiele, jeśli nie większość osób czuje się zagubionych w gąszczu decyzji do podjęcia, wyborów pomiędzy ceną a jakością, dobieraniu detali, czy rozwiązań ułatwiających potem życie. I chciałoby pomocy i wsparcia najlepiej bez nadwyrężania budżetu. Dla tych z Was mam kilka porad:

- jeśli chcesz zrobić projekt jak najniższym kosztem udaj się do firmy, w której naopowiadaj, że kupisz tam meble, przy odpowiedniej ilości uroku osobistego, okazanej bezradności i zagubienia, projektant na pewno przekroczy zakres swoich kompetencji i da Ci projekt, za który normalnie powinieneś zapłacić (najlepiej powiedz, że musisz pokazać komuś, kto nie może z Tobą przyjść, bo jest obłożnie chory;), mało tego przy odrobinie presji na pewno dorzuci również do projektu podłogi, kolory ścian, stół a nawet wybraną przez Ciebie kanapę, byś mógł się przekonać czy w ich otoczeniu meble, które masz zamiar przecież tam kupić dobrze się prezentują. Przecież i tak projektantowi ktoś płaci, więc co mu szkodzi poświęcić Ci czas, który normalnie przeznaczyłby na innego klienta, od którego miałby prowizję od sprzedaży, przecież Ty też jesteś klientem, pamiętaj często to powtarzaj i podkreślaj, że tam kupisz meble, szczególnie gorliwie, gdy wcale nie masz takiego zamiaru;)

- szukaj okazji cenowej wśród studentów i początkujących projektantów oni na pewno zrobią Ci projekt za półdarmo albo nawet za darmo do portfolio.

- gdy już zatrudnisz projektanta, wykazuj niechęć do wcześniejszego ustalenia zakresu jego zobowiązań wobec Ciebie, gdy już dla Ciebie pracuje łatwiej wycisnąć z niego dodatkowe wersje, poświęcony Ci czas, listę zakupów, rabaty u dostawców itp. Prawda jest taka, że projektanci są znacznie lepsi w projektowaniu, niż wycenianiu swojej pracy i większość wolałaby pracować społecznie, gdyby tylko nie musiała jeść. Więc próbuj to wykorzystać, przecież nie można sensownie zarabiać na czymś co robi się z pasją. Płacić za coś, co ktoś robi z przyjemnością? Jak to? Niemożliwe przecież, żeby wizualizacja wymagała wielu godzin pracy, a każda zmiana równała się kolejnej zarwanej nocy.

A jednak moi Drodzy. Rady powyższe napisałam z przekąsem i sarkazmem, nie dlatego, że jako projektant nie szanuję klientów ale dlatego, że jest dokładnie odwrotnie a mimo to klienci często nie szanują nas. Nie pisałabym, gdyby to były wypadki sporadyczne, niestety to nagminne a powyższe triki zna każdy projektant lepiej niż by tego chciał. Bez względu na to czy pracuje na etacie, jest wolnym strzelcem, szefem pracowni czy dopiero studiuje specyfika tego zawodu sprawia, że zawsze robi więcej niż uzasadnia to jego wynagrodzenie. To, że triki te znamy wcale nie znaczy, że nie są skuteczne. Są i to jest w tym najgorsze. Niestety żyjemy w kraju, gdzie pracować uczciwie i żyć przyzwoicie to oksymorony. Jednakże wobec odpowiedzialnych za to, jesteśmy uczciwi a wykorzystać staramy się takich samych zwyczajnych ludzi jak my sami. Jak to o nas świadczy?

Myślę, że ta branża nie jest wyjątkiem, a tam gdzie pracujecie spotykacie się z tym samym. Czy tak jest?

Na deser projekt czarno-białej łazienki z płytkami:  Tubądzin Piccadilly Big Ben.

To dość skomplikowany proces. Najkrócej można powiedzieć: zależy od punktu wyjścia. Tu miejsce na małą dygresję. Zależy też jaki projekt i dla kogo. Zatem mówimy nie o jakimś tam mega wypasionym za kilka czy kilkanaście tysięcy złotych, nie z wyposażeniem wartym dwadzieścia razy tyle i nie ten, który na pewno nie jest na kieszeń przeciętnego mieszkańca środkowo-wschodniej Europy. Mówimy o takim, co to kosztuje góra kilkaset złotych a czasem powstaje w gratisie u sprzedawcy mebli czy wyposażenia. Chociaż nie, te w gratisie powstają znaaacznie szybciej i w znacznie mniejszej ilości.

Zatem jak powstaje projekt dla Kowalskiego, który remontuje i/lub urządza na przykład kuchnię?

Jak to było? Zależy od punktu wyjścia. Załóżmy zatem, że punkt wyjścia jest następujący. Wiem, że nic nie wiem. Nie wiem co lubię, wiem, że są jakieś style, tonacje kolorystyczne, ale nie bardzo umiem o nich rozmawiać. Nie wiem dokładnie czym się różni kuchnia w stylu nowoczesnym od tradycyjnej. Czy remont będzie gruntowny czy nie. I tak dalej..
Niemożliwe? A jednak. Jak to ugryźć? Najlepiej podesłać zdjęcia jako inspiracje, po to by inwestor choć trochę się zorientował w podstawowych różnicach. Ale jeśli i to nie pomaga?

W jego odwzorowanej kuchni szkicujemy najbardziej podstawowe kierunki stylu. Nowoczesne, tradycyjne, naturalne, jasne, kontrastowe ciemne. Byle jakoś zobrazować i znaleźć punkt wyjścia to zbudowania koncepcji.

nowoczesna w naturalnych kolorach:

nowoczesna w kolorze

 nowoczesna biała:

  tradycyjna retro w stylu angielskim :

Oczywiście daleko tu od wyczerpania możliwości stylowych. Kompletnie nie mamy tu loftu, hampton, skandynawskiego w dziesiątkach możliwości, retro w wersji lżejszej iż typowy klasyk, glamouru i wielu innych. Ale wiemy już, że nowoczesny minimalizm to nie to. Wiemy, że kontrastowa czarno biała opcja zbyt surowa, a ciemna za ciemna.  Suszone zioła nad kaflowym piecem to też nie to. Czyli wiemy, że punktem wyjścia staje się styl, który określiliśmy jako prowansalski. Ma być lekko, sielsko ale nie za bardzo.

Więc zaczynamy. W tym miejscu nie zrobimy nawet małego kroku bez ustaleń kwestii technicznych. Inwestor się otwiera i stawia oczekiwania. Dowiadujemy się, że inwestor woli dołożyć do rozwiązań, które zlikwidują uskok pod oknem niż się z nim pogodzić, że meble mają być prawie do sufitu,  że kafle położone niedawno ale bez projektu zostaną skute, bo nie pasują, że konieczna jest szafa na zapasy, fronty mają być w łagodnej złamanej bieli, blaty jasne i agd również. 

Inwestor nie wie jednak czy lodówka w zabudowie czy duża side by side, więc pomagamy dokonać wyboru, pokazując obie opcje na wizualizacji:

Decyduje, że jednak w zabudowie. Pojawia się jednak dylemat jaki okap. Do wyboru pasujących jest co najmniej kilka możliwości a wybór okapu w dość znaczny sposób przesądza o charakterze całości. Do takiej kuchni będzie odpowiedni zarówno całkiem tradycyjny jak wyżej, jak również wolnowiszące bardziej nowoczesne, czy mniej, aż po całkiem schowany, zintegrowany z szafką:

Teraz już wiemy, że ten tradycyjny podoba się najbardziej. Ustalamy szczegóły wyposażenia. Tam, gdzie to możliwe posługujemy się linkami i zdjęciami wyposażenia, bez wizualizowania ich w projekcie. Organizery do szuflad, mechanizm szafki narożnej, podświetlanie półek, rozstawy pólek. Niektóre kwestie jednak wymagają zobrazowania, np. rozmieszczenie szuflad w szafce a`la kargo:

Myślicie, że to skomplikowane? Trochę macie rację. Ale to wszystko jest naprawdę konieczne by osiągnąć oczekiwany efekt, pozbawiony elementu zaskoczenia. Choć zwykle jeszcze w trakcie realizacji następują zmiany, to jednak są one raczej kosmetyczne, choć czasem zupełnie zmieniają efekt. Dużo zależy od tego, co dzieje się z projektem dalej, czy inwestor wybiera nadzór nad projektem czy sam nadzoruje jego wykonanie, co ma miejsce na ogół. W tym projekcie wybrany odcień bieli frontów, ciepłe beże i złote dodatki wprowadzone zostały do wnętrza na etapie realizacji. Oto efekt:

Mieliśmy tu do czynienia z przypadkiem, gdy jedna dość zasadnicza kwestia była od razu jasna. Mianowicie linia zabudowy. Rozmieszczenie przyłączy i kształt pomieszczenia właściwie eliminowały inne opcje. Co się dzieje, gdy pomieszczenie jest w stanie surowym i możliwe jest prawie wszystko? O tym w następnym odcinku ;)